PLEBISCITUM est

PLEBISCITUM est

quod Plebs plebeiô Magistratu interrogante (veluti Tribunô) constituebat: quod factum Comitiis Tributis. Omnia enim Plebiscita, omnes rogationes, quibus de Pace ad populum ferebatur (bellum enim lege Centuriatâ indici solebat) et quibus superioribus temporibus aliquis legibus solvebatur, quâcumque id ratione fieret, item quibus per populum Triumphus decernebatur, publicae quaestiones constituebantur, aut Civitas aliquibus dabatur, Comitiis Tributis ferebantur, Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 6. c. 16. His vero Tribunitiis rogationibus initio pars tantum civium, non populus, adstringebatur. Primi L. Valerius et M. Horatius Consules, legem Centuriatis Comitiis tulerunt; ut, quod tributim plebs iussisset, populum teneret, quod factum an. Urb. Cond. 304. secessione in Aventinum secundâ. Idem confirmatum annô 367. a Q. Hortensio Dictatore: Unde Plebiscita lege Hortensiâ latâ non minus valere, quam leges, coepisse, ait Iustinianus, Anton. Thysius IC. Not. in Gellium loc. cit. Exempla istiusmodi rogationum duo affert Rosinus, de Pace et solvendo legibus. Quod de pace ad Populum Tributis Comitiis latum, sit, docet Livius, l. 30. c. 40. ubi scribit: M. Attilium et Q. Minutium Trib. Pl. ad populum tulisse, Vellent iuberentne Senatum decernere, ut cum Carthaginensibus pax fieret. et quem eam pacem dare, quemque ex Africa exercitum deportare iuberent. Idem, l. 24. Q. Martium Regem et Catinum Labeonem Tribunos Plebis ad Plebem tulisse refert, Vellent iuberentne cum Rege Philippo pacem esse: quae rogatio in Capitolio ad Plebem lata est, omnesque V. et XXX. Tribus, uti rogatae, iusserunt. Quod ad rogationes attinet, quibus eliquis legibus solveretur, idem superioribus temporibus observatum: Aetate enim Ciceronis Senatum eam sibi auctoritatem arripuisse, eâque lege Corneliâ rursus privatum fuisse, habet Asconius in argum. Or. pro C. Cornelio, Fuêre autem talia Plebiscita, aede Cereris asservata, quod ut fieret, Aediles Pl. curare iubebantur. Quare omponius IC. ff. tit. de Orig. Iur. eos scribit eb hanc causam potissimum creatos fuisse, Ioh. Rosin. l. 7. c. 24. Apud Athenienses; quamquam magna esset Senatûs Quingentorum auctoritas, non tamen ius faciebat, quod ultra annum vigeret: Similiter Senatusconsulta seu Psephismata, quae in contione populi non promulgabantur, ius non faciebant, nisi in eum tantum, quô facta erant, annum: Si autem Populi accederet calculus, auctoritas Psephismatis, non in unum tantum erat annum: Τὰ γὰρ ὑπὸ τοῦ δήμου γινόμενα καὶ πλείονα ἔμενε χρόνον. Unde non licebat temere tabulam, in qua incisum erat Psephisma, revellere ex lege Plutarcho in Pericle memorata, Μὴ καθελεῖν τὸ πινάκιον, ἐν ᾧ τὸ ψήφισμα γεγραμμένον ἐτύγχανε. Vide Sam, Petitum, Comm. in LL. Atticas, l. 2. tit. 2. de Senatusconsultis et Plebiscitis, ut et supra in voce Lex.